ძირითადი პრინციპების ადგილი და როლი საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო სამართალში (შედარებით-სამართლებრივი ანალიზი)
DOI:
https://doi.org/10.52340/zssulaw.2023.01.10საკვანძო სიტყვები:
fundamental principles, civil procedureანოტაცია
სამართლის მეცნიერება პერმანენტულ გამოცდასა და გაუმჯობესებას განიცდის. იურიდიულ დოქტრინაში დისპოზიციურობა შეჯიბრებითობა და მხარეთა თანასწორობა უნივერსალურ პრინციპებად გვევლინება. ისინი განსაზღვრავენ საპროცესო სისტემის სამართლებრივი რეგულირების საფუძვლებს, რომლებიც ვრცელდება სასამართლო პროცესის ყველა ფორმაზე, მათ შორის საკონსტიტუციო, სამოქალაქო, ადმინისტრაციულ, სისხლის სამართლის, და საარბიტრაჟო საქმეებზე. უზრუნველყოფს სასამართლოს დამოუკიდებლობას და მიუკერძოებლობას. სახელმწიფოში ობიექტურობა და თანასწორობა პირდაპირ დამოკიდებულია ამ პრინციპის განხორციელებაზე. მათი შემდგომი საკანონმდებლო დონეზე გატარება საშუალებას მოგვცემს მოვახდინოთ მათი კონსოლიდირება ცალკეულ სამართლებრივ ურთიერთობებთან. ამ საკვალიფიკაციო ნაშრომის მიზანია მხარეთა შეჯიბრებითობის და თანასწორობის უფლებების პრინციპის კონცეპტუალური საფუძვლების შესწავლა. კერძოდ, სამოქალაქო სამართალწარმოებაში მისი განხორციელების თავისებურებების ანალიზი. ზოგადი შედეგის და ასევე სიღრმისეული დასკვნისათვის საჭიროა მხარეთა შეჯიბრებითობის და თანასწორობის პრინციპის კონცეფციის ანალიზი, მათი ბუნების დადგენა; სამოქალაქო სამართალწარმოებაში მხარეების ამ პრინციპის ფუნქციური მახასიათებლების გაშუქება, როგორც სამოქალაქო სამართალწარმოების ამოცანების გადაწყვეტის საპროცესო მექანიზმი. სასამართლოს როლი ამ ფუძემდებლური პრინციპების გატარებში უდაოდ დიდია. ამ თვალსაზრისით, შესაძლებელია სასამართლოს საქმიანობის ხარისხის დადგენა სამოქალაქო წარმოებაში. ასევე სამოქალაქო პროცესში მხარეთა შეჯიბრებითობის და თანასწორობის პრინციპის კონსოლიდაციისა და განხორციელების ფორმების გამოვლენა. სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი აგებულია დისპოზიციურობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპების სრული გათვალისწინებით და შეიცავს ისეთ ნორმებსაც, რომლებიც ადრე მოქმედ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის ნორმებთან შედარებით, განსხვავებულად აწესრიგებს ამა თუ იმ საპროცესო მოქმედებას, სამოქალაქო საქმის განხილვასთან დაკავშირებით წამოჭრილ საპროცესო ურთიერთობებს.
წყაროები
Liluashvili, T., Khrustali, V. (2007). Commentary on the Code of Civil Procedure, p. 7.
Khoperia, N. (1999). The Adversarial Principle in Civil Procedural Law, pp. 18-19.
Landsman, S. (1983). A Brief Survey of the Development of the Adversary System, Ohio State Law Journal, Vol. 44, p. 713.
Семенов, В.М. (1982). Конституционные принципы гражданского судопроизводства, p. 110.
Kurdadze, S., Khunashvili, N. (2015). Civil Procedural Law, pp. 89-91.
Kazhashvili, G. (2018). Procedural Provision as a Prerequisite for Enforceable Decision-Making, p. 20.
Ghamichava, A. (2017). Admissibility of Cassation Appeal in the Administrative Process, p. 49.
Hagenloch, U. (2020). Comments on the Code of Civil Procedure Featured Articles, pp. 15-16.
Ibid, p. 20.
Gogishvili, M., Sulkhanishvili, M., Meskhishvili, S. (2010). Relations in the Courtroom.
Supreme Court of Georgia (2012). Ruling on the case No. as-47-45-2012, dated March 2.
Supreme Court of Georgia (2011). Ruling on the case No. as-1368-1206-2010, dated February 24.
Supreme Court of Georgia (2015). Ruling on the case No. as-64-58-2015, dated April 8.
Supreme Court of Georgia (2018). Ruling on the case No. as431-431-2018, dated June 22.
Meskhishvili, K., (2020). Comments on the Code of Civil Procedure Featured Articles.
Kola Tafaj, F., Fokshi (2018). "Civil Procedure", Part 1, Edition 2, p. 32.
Glaser, E., Shleifer, A. (2001). Legal Origins. Cambridge, p. 99.
Liluashvili, T. (1977). Questions of Civil Procedural Law, pp. 104-110.
Треушников, М. (1996). Хрестоматия по гражданскому процессу, pp. 71-72.
Beschluss vom (2018). 1 BvR 1783/17-NJW 2018, 3631, dated September 30.
Schneider (1888). Über richterliche Ermittlung und Feststellung des Sachverhalts im Civilprozess, p. 18.
Gagua, Y. (2013). Burden of Proof in Civil Procedural Law, p. 159.
Dekanosidze, R. (2017). Adversarial Principle and Its Limitation Cases in Georgian Civil Procedural Law, p. 130.
Digests of Justinian (2000). Monuments of Roman Law, pp. 5-7.
Kopaleishvili, M., Skhirtladze, N., Kardava, E., Turava, P. (2016). Manual of Administrative Procedural Law, p. 24.
Cypelius, R. (2009). Doctrine of Legal Methods, p. 11.
Tbilisi Appellate Court Civil Cases Chamber (2014). Ruling on the case No. 2b/550-14, dated June 9.
ABA Standards Related to Court Delay Reduction (2010), p. 71.
