უცხო ქვეყნის სასამართლო გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება
DOI:
https://doi.org/10.52340/zssulaw.2023.01.06საკვანძო სიტყვები:
სასამართლო გადაწყვეტილება, ცნობა, აღიარებაანოტაცია
გლობალიზაციის თანადროულად უცხოური სასამართლოს გადაწყვეტილებების ცნობა და აღსრულება წარმოადგენს როგორც შესაძლებლობას, ასევე გამოწვევას საერთაშორისო სამართლებრივი სისტემისთვის. სტატია მიზნად ისახავს გადაწყვეტილებების ტრანსსასაზღვრო აღსრულების ირგვლივ არსებული სამართლებრივი ჩარჩოებისა და პრაქტიკის შესწავლას, როგორც ეროვნული კანონმდებლობისა და პრაქტიკის მიმოხილვის საშუალებით, ასევე უცხოური ქვეყნების გამოცდილებითაც. სტატიაში დოქტრინალური ანალიზის მეშვეობით, წარმოდგენილია ის ძირითადი საკითხები, რომელთა გათვალისწინებაც არსებითად მნიშვნელოვანია უცხო ქვეყნის სასამართლო გადაწყვეტილებების ცნობისა და აღსრულების პროცესში. ამასთან, ხაზგასმულია ის ძირითადი ფაქტორები, რომლებიც გავლენას ახდენს ცნობისა და აღსრულების მექანიზმებზე და ამ მექანიზმების ეფექტურობაზე. სტატიაში წარმოდგენილია სამართლებრივ სისტემებს შორის არსებული მნიშვნელოვანი განსხვავებები ცნობა-აღსრულების მიდგომებთან მიმართებით. საკითხი საინტერესოა იმ კუთხითაც, რომ აღნიშნული პირდაპირ კავშირშია საჯარო პოლიტიკასთან, რომელსაც თან სდევს არაერთი პროცესუალური სირთულე. ბუნებრივია, ტრანსასაზღვრო სასამართლო პროცესების დროს ეფექტური მართლმსაჯულების განხორციელება არსებითად მნიშვნელოვანია, რათა კონკრეტულ საქმეში მონაწილე მხარეთა უფლებები იყოს დაცული. აღნიშნულთან მიმართებით თავსებადობის კუთხით კი ზემოთ ხსენებული ინსტიტუტი ეფექტური სამართლებრივი მექანიზმია, რაც საბოლოო ჯამში, ეფექტურად ეხმარება საერთაშორისო სამართლებრივი სტანდარტების ჰარმონიზებას, რაც უწყვეტი და სწრაფად განვითარებადი საერთაშორისო სამართლებრივი ურთიერთობებისთვის აუცილებელია.
საკითხი საინტერესოა იმ კუთხითაც, თუ როგორც შეიძლება განსხვავებული იურისდიქციის მქონე ქვეყნების სამართლებრივმა სისტემებმა ითანამშრომლონ ისე, რომ მათ სუვერენიტეტსა და საჯარო პოლიტიკაში არ მოხდეს უხეში ჩარევა. ის ტრანსნაციონალური მიდგომები, რომელიც დღეს არსებობს საჭიროებს მუდმივ ცვლილებასა და განახლებას ვინაიდან, კულტურული, პოლიტიკური თუ სოციალური ფაქტორები მუდმივ გავლენას ახდენს ამ პროცესზე. უთანასწორო მიდგომები კი ინდივიდთა უფლებებზე პირდაპირპროპორციულად მოახდენს უარყოფით გავლენას.
ამ სფეროს მარეგულირებელი საკანონმდებლო დებულებების, სასამართლო მიდგომებისა და საერთაშორისო ხელშეკრულებების შედარებითი ანალიზი ავლენს დღეს არსებულ მიდგომებში არსებულ გამოწვევებსა და შეუსაბამობებს. მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს ზოგადი ტენდენცია ამ პროცესის გამარტივებისკენ, არსებობს მნიშვნელოვანი სირთულეები ეროვნულ სამართლებრივ ტრადიციებში განსხვავებულობის, ორმხრივი მოთხოვნის, სუვერენიტეტისა და საჯარო პოლიტიკის გამო.
წყაროები
Model Law on the Recognition and Enforcement of Foreign Judgments, Commonwealth Secretariat, 2018, 1.
Ralf Michaels, Max Planck Encyclopedia of Public International Law, Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law, Heidelberg and Oxford University Press, 2009, 1-2.
Professor Fausto Pocar, EXPLANATORY REPORT, Convention on jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments in civil and commercial matters, signed in Lugano on 30 October 2007, Official Journal of the European union, 2009, 1-3.
Haas, Ulrich, Die Anerkennung und Vollstreckung ausländischer und internationaler Schiedssprüche: Dissertationsschrift (Schriften zum Prozessrecht), Schriften zum Prozessrecht, 1991, 128-129.
Charles Platto, Enforcement of Foreign Judgments Worldwide, Published by Graham & Trotman, London, and the International Bar Association (1989, viii and 271 incl. Contents and Preface), 1-20.
Anerkennung und Vollstreckung ausländischer Entscheidungen, Juracademy.de, available here: https://shorturl.at/hjyIQ (last reviewed on February 4, 2024).
Peter Gottwald, Internationales Zivilprozessrecht, 1991, 285.
Gabisonia Z., Georgian Private International Law, World of Lawyers Publishing House, 2016, 453-468.
Liluashvili B., Dissertation Thesis: Recognition and Execution of Foreign Court Decisions in Georgia, Ivane Javakhishvili Tbilisi State University, 2009, 56.
Article 33, Constitution of Georgia, August 24, 1995, Parliament of the Republic of Georgia.
Article 11, Civil Procedure Code of Georgia, November 14, 1997, Parliament of Georgia.
Articles 8, 9, 18, 68, Law of Georgia on Private International Law, April 29, 1998, Parliament of Georgia.
Decision of the Supreme Court of Georgia, Case No. A-2761-sh-69-2016, July 7, 2017.
Decision of the Supreme Court of Georgia on the case No. A-1522-44-2022, November 28, 2022.
Akhaladze, M., Recognition and Enforcement of Court Decisions of Foreign States in the Practice of the Supreme Court of Georgia, Supreme Court of Georgia, 2021, ISBN 978-9941-8-2368-8, 6.
Lakerbaya and., Dissertation - Comparative Analysis of Georgian and European Contract Law, Ivane Javakhishvili Tbilisi State University, 2016, 34.
Robert C. Reuland, "The Recognition of Judgments in the European Community: The Twenty-Fifth Anniversary of the Brussels Convention," Michigan Journal of International Law, 1993, 560-572.
Council Regulation (EC) No. 44/2001 of 22 December 2000 on jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments in civil and commercial matters, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Csongor István Nagy, "Cross-Border Litigation in Central Europe: EU Private International Law Before National Courts," Kluwer Law International, 2022, 0-20.
Opinion 1/03 Opinion pursuant to Article 300(6) EC, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Treaty of Amsterdam amending the Treaty on European Union, the Treaty establishing the European Communities and certain related acts, 2 October 1997, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Enforcement of foreign judgments, available at: link (last reviewed on February 24, 2024).
Kazhashvili G., "Measures for the Provision of Claims in the Practice of the European Court of Justice and the European Court of Human Rights," Law Journal N1, IV. Javakhishvili Tbilisi State University, 2018, 296-300.
Article IV, Constitution of the United States, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Dannis Campbell, "Enforcement of Foreign Judgments," 1997, 128.
Delphine Eskenazi, Admitted to The New York and Paris Bars, Partner, Libra Avocats, "The Enforcement of Foreign Judgments in France," p. 6, available at: https://shorturl.at/fwzJP (last reviewed on February 04, 2024).
Is it There or Exequatur Procedure? CMS Law-Tax-Future, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Craig Lockwood, Adam Hirsh, "Enforcing Foreign Judgments in Canada," Osler, April 2023, available at: link (last reviewed February 04, 2024).
Convention of 30 June 2005 on Choice of Court Agreements, HCCH, available at: link (last reviewed February 2024 04).
Article 328, 722, 723, Zivilprozessordnung, Bundesministerium der Justiz, available at: link (last reviewed February 04, 2024).
Germany: Enforcement of Judgments in Civil and Commercial Matters, Legal 500, available at: link (last reviewed February 04, 2024).
STEPHEN MOI and others, "ENGLISH HIGH COURT ENFORCES FOREIGN JUDGMENT THAT is UNENFORCEABLE in the JURISDICTION of ORIGIN," Mayer/Brown, 20 DECEMBER 2023, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Execution judiciaire en Europe, E-note 1 – the prerequisites for execution, the basic general requirements for enforcement, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Oliver Browne and others, "Enforcement of foreign judgments 2022," Latham & Watkins LLP, Foreign Judgments 2022, Lexology, 39-46, available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Act on the Remuneration of Lawyers (Rechtsanwaltsvergütungsgesetz – RVG) is available at: link (last reviewed on February 04, 2024).
Decision of the Supreme Court of Georgia on the case No. a-1522-44-2022, November 28, 2022.
Decision of the Supreme Court of Georgia on the case No. N-1226-71-03, September 29, 2003.
